Treurig

Weinig debatten zijn zo ergerlijk en onvruchtbaar als die over de staat Israël. Bijvoorbeeld het debat dat deze week op de televisie werd gevoerd tussen Raph Evers, Dries van Agt, Arjan El Fassed en Hans van Baalen naar aanleiding van 60 jaar Israël. Van alle kanten vliegen de selectieve snippers geschiedenis en emotie door de lucht, met veel welles nietes en frustratie aan beide kanten als gevolg. Als kijker word ik daar zeer treurig van.

Van Baalen leek me, los van zijn schoolmeesterachtige presentatie, met zijn voorkeur voor Realpolitik nog de beste invalshoek te bieden. Israël bestaat en is nog machtig ook (hoewel, geen land is opgewassen tegen een atoomaanval). Daar kun je blij om zijn, zoals van Baalen en ik. Maar daar kun je, om zeer begrijpelijke redenen, ook niet blij mee zijn. Maar, dat is van Baalens boodschap, ook als je tot die laatste groep behoort kun je beter uitgaan van de realiteit van een krachtig Israël. Met praktijken, voeg ik daaraan toe, die niet veel anders zijn dan die van Frankrijk en Engeland tot diep in de twintigste eeuw. Als die landen geconfronteerd werden met machtsverlies, bijvoorbeeld in hun koloniën, dan wisten ze ook wel terug te slaan.

Een dergelijke invalshoek stelt je misschien in staat om vast te stellen dat ook dat machtige Israël niet gelukkig is met de huidige situatie. Het land zal er best wat voor over hebben om niet meer in vijandschap met zijn buren te leven en niet meer met raketten bestookt te worden. Daarvoor zal het waarschijnlijk wel land willen inruilen, zo populair zijn de kolonisten ook in Israël niet.

Overigens denk ik dat debatten over Israël wel interessant kunnen zijn. Maar dan moeten ze mede gaan over waar het Joodse volk inhoudelijk al eeuwenlang voor staat. En over de vraag wat daar al eeuwenlang zo aanstootgevend aan is dat zich die dramatische geschiedenis heeft ontwikkeld waarvan Israël op dit moment een uitkomst is. Dan zou kunnen blijken dat daarbij de onwelkome notie van het il-y-a misschien wel een grote rol gespeeld heeft.