Ongeneeslijk religieus

Onlangs is mijn schoonvader overleden. Een rechtvaardige man die mij dierbaar was en aan wie ik het gegund had dat hij meer uit de verf had kunnen komen dan zijn achtergrond en tijdsgewricht hem toestonden. De begrafenis was een indrukwekkend gebeuren, mede door de grote opkomst die weer direct samenhing met de omvang van het Protestantse boerengezin waar de overledene uit stamde.

Wat nog dagen na de begrafenis bij me bleef hangen was de indruk van diepe religiositeit die mijn schoonfamilie aankleeft. Er werd in de kerk uit volle borst meegezongen, ik dacht eerst dat er een kerkkoor ingehuurd was. En de een na de ander had het wel over een lied of een psalm of een woord waardoor zij of hij was geraakt. En ook mijn schoonvader deed daar nog volop aan mee. Een aantal van de gebruikte teksten had hij zelf al verzameld voor deze gelegenheid.

Die diepe religiositeit herkende ik, namelijk vanuit mijn eigen familie. Zowel aan mijn vaders kant als aan mijn moeders kant nam het geloof een grote plaats in, maar dan de Katholieke variant ervan. Vroomheid was een dagelijks ingrediënt in de vorm van kerkgang (ook door de week) en maaltijd- en avondgebeden. Wat uit Rome kwam woog zwaar en diverse ooms en tantes hadden zich door intreding in een kloosterorde geheel aan God en kerk gewijd.

Ongeneeslijke religiositeit, dat hebben mijn vrouw en ik, vanuit onze respectievelijke familieachtergronden, in elkaar herkend. Over alle verschillen van sociaal-culturele aard heen, en die verschillen waren (en zijn soms nog) groot.

Die ongeneeslijkheid heeft er voor gezorgd dat we religieus bleven, ook toen we met de Jezus-verering niet meer uit de voeten konden. Wij konden niet, zoals veel anderen, om die reden dan maar alle geloof uit ons leven bannen. We wilden gewoon van de dogmatische ballast af en terugschakelen naar een meer oorspronkelijke geloofskern. Zo kwamen we uit bij de Joodse traditie.

De rabbijn die wij benaderden met onze wens tot aansluiting bij de Joodse traditie was niet direct overtuigd. Hij wees naar ons en zei: jíj bent protestant, jíj bent katholiek, en nu hebben jullie zeker het compromis gevonden. Gelukkig waren we zelf wel overtuigd.

Zie ook Ongerijmd