Dus ik volg de cursus vooral voor een antwoord op de vraag:
waar in die hele lange geschiedenis gebeuren er opmerkelijke dingen? Ik bedoel,
de dingen die die geschiedenis Joods maken omdat ze raken aan de Joodse
identiteit. Welke dingen zijn dat in de ogen van deze docent?
Tot nu toe zijn er (we zijn pas bij het Christelijke jaar
nul), wat mij betreft, twee belangrijke nadrukken gelegd. De eerste was een
accent dat koning Achab (negende eeuw voor het jaar 0) mee kreeg. Gemeten naar
alle gebruikelijke maatstaven voor geslaagd koningschap in zijn tijd deed Achab
het goed, zo vertelt de archeologie ons. Hij verdedigde zijn gebied met succes
tegen de Assyriërs, hij voerde grote bouwprogramma’s uit en tijdens zijn
heerschappij was er welvaart in het land. Maar van de schrijvers van het boek
Koningen krijgt hij de wind van voren. Hij was in hun ogen te liberaal op
religieus gebied doordat hij, onder invloed van zijn vrouw Izebel,
afgodendienst toestond. Wallet wijst erop dat de Joodse geschiedschrijvers hier
een opmerkelijk oordeel vellen.
Het tweede opmerkelijke accent betreft de houding van de
Hellenen (derde eeuw voor het jaar 0) tegenover de Joodse godsdienst. De
Hellenen hadden onder aanvoering van Alexander de Grote het hele Midden-Oosten
veroverd en zij stonden erom bekend dat ze overal waar ze de macht kregen de
plaatselijke goden respecteerden. Zij brachten wel hun eigen Helleense goden
met zich mee, maar de tempels die daarvoor nodig waren plaatsten ze naast de
tempels van de lokale goden, niet in de plaats ervan. Alleen in Jeruzalem deden
ze dat anders: daar plaatsten ze een beeld van hun god Zeus in de tempel van de
Joden. Zeer opmerkelijk inderdaad.
Dus ik kom wel aan mijn trekken, wat die accenten betreft.
Hoewel bewustwording van die bijzonderheden direct nieuwe vragen oproept.
Bijvoorbeeld als het gaat om Achab: zijn er geen parallelle voorbeelden van een
dergelijk normatief accent in de geschiedschrijvingen van omringende of andere culturen in die tijd?
En ten aanzien van de Helleense schending van de Jeruzalemse
tempel: kwam dat nu uit de lucht vallen of was er al iets aan de hand met dat
Jodendom waardoor de Grieken een andere houding aannamen tegenover de Joden dan
tegenover andere overwonnen volkeren?
Posts
Hoi Naud,
BeantwoordenVerwijderenN.a.v. je blog: welke bronnen zijn er voor het gegeven dat er een beeld van Zeus in de tempel stond? Volgens mij is daar veel op af te dingen.
Groet,
Mirjam
De belangrijkste motivatie van latere auteurs om een beeld te veronderstellen is 1 Makk. 1:54:
Verwijderen"54 Op 15 kislew van het jaar 145 liet de koning een verwoestende gruwel op het altaar bouwen en in de andere steden van Judea liet hij altaren neerzetten."
Het gaat om de interpretatie van wat een 'verwoestende gruwel' precies is. Latere auteurs gaan er dus vanuit dat dit een Zeusbeeld moet zijn geweest, maar strikt genomen staat het er niet.
Groet,Bart