Van groot naar klein en terug

Soms zit er ineens wat beweging in. Ik bedoel: in het denken over de vraag hoe je zo’n grote gemeente als Amsterdam draaiende houdt. Dat bleek vorige maand tijdens een symposium van AGA (Adviesgroep Amsterdam) op de Stopera. Daar werd op een gegeven moment aan de daar verzamelde managers en adviseurs de vraag voorgelegd: wat is nu belangrijker, overzicht of inzicht.

De aanwezigen moesten zich dus uitspreken voor hetzij expertise die de grote lijnen overziet en de samenhangen op abstract niveau van processen, beleid en regelgeving; hetzij voor expertise die bekend is met wat er speelt op de werkvloer en met diezelfde samenhangen op concreet niveau. We moesten daarover stemmen met ofwel een ja voor het één, ofwel een ja voor het ander.

Nu snapt ieder weldenkend mens dat je, om goed te kunnen managen, van beide soorten expertise wat nodig hebt. Maar door de wijze van stemmen was er voor die nuance geen plaats, we werden gedwongen om te kiezen. De uitkomst was een ruime meerderheid voor ‘overzicht’, en dat verbaasde me niets.

De stemming werd gevolgd door pleidooien van bekende managers en managementauteurs voor het ene dan wel het andere standpunt. Daarvan vond ik het pleidooi van Jaap Boonstra voor ‘inzicht’ het meest indrukwekkend. Aan de hand van een paar welgekozen voorbeelden uit de Jeugdzorg maakte hij duidelijk hoe funest het is wanneer managers zich bezighouden met blauwdrukken en incidenten (want dat gaat meestal samen) en weinig bekend zijn met het reilen en zeilen op de werkvloer.

Kennelijk waren meer mensen onder de indruk van zijn betoog want bij de tweede stemming over dezelfde vraag, na de pleidooien, bleek de meerderheid voor ‘overzicht’ behoorlijk te zijn teruggelopen. Het was nog steeds een meerderheid, maar toch vond ik deze verschuiving hoopgevend.

Ik vind namelijk dat managers moeten weten waar ze het over hebben, en als je daarvoor moet afdalen tot in de haarvaten van de organisatie, dan moeten ze dat doen. Nogmaals: beide – overzicht én inzicht – zijn nodig, maar als er iets te winnen valt temidden van falende ICT-projecten en communicatiestoringen in het Amsterdam waar ik werk, dan is dat: beter te weten waar we het precies over hebben. En dat betekent: niet langer laatdunkend de relevante details ontwijken.

Wat staat dan die investering in inzicht in de weg? Waarschijnlijk is dat de reputatie van inzicht als iets moeizaams en saais, terwijl overzicht geassocieerd wordt met macht en prestige. Daarom stelt men de afdaling naar de werkvloer uit, men blijft het liefst zo lang mogelijk om de saaie brei heen draaien.

Totdat de wal het schip keert, en dat lijkt op dit moment in Amsterdam het geval te zijn. Daarbij zouden nog wel eens onvermoede bronnen van energie bij de medewerkers op de werkvloer kunnen worden aangeboord.

Zie ook Amsterdam en ICT, Donkere hokjes, Smeken om feedback, Ongevraagd advies en The devil is voortdurend in the detail