Zero sum

Soms denk ik: het is een zero sum game, de strijd van goede en kwade krachten in de wereld. In Trouw haalt iemand een citaat uit Leviticus aan om aan te tonen dat de Bijbel een bron van liefde is. “Iemand die als vreemdeling in jullie land verblijft, mag je niet onderdrukken. Behandel vreemdelingen die bij jullie wonen als geboren Israëlieten. Heb hen lief als jezelf, want jullie zijn zelf vreemdelingen geweest in Egypte” (hoofdstuk 19, vers 33 en 34). Het kost weinig moeite om daar een citaat naast te zetten dat precies het tegenovergestelde toont. Bijvoorbeeld Deuteronomium hoofdstuk 2 vers 25, als God de Israëlieten toespreekt: “Vanaf dit moment laat ik alle volken ter wereld van angst voor jullie sidderen. Wanneer ze de geruchten over jullie horen, zullen ze jullie komst met schrik en beven tegemoet zien”. Eindstand: zero, nul, nada.

Zo’n gevoel had ik ook toen ik hoogleraar en Europa-kenner Marc de Vos hoorde over Europa. Ja, Europa staat voor bepaalde waarden en normen, voor fundamentele rechten en vrijheden. Maar nee, het is niet de taak van Europa om die hoog te houden, zeker niet in de wereld als geheel. Want Europa moet zich opstellen als een geopolitieke macht met als belangrijkste taak om de eigen welvaart en veiligheid te waarborgen in de strijd met andere geopolitieke machten. Voor dat doel mag Europa realpolitik bedrijven en vuile handen maken. Eindstand: zero, of zelfs onder nul.

Toch kan ik het met die laatste stelling ook weer niet oneens zijn. Want het is waar wat De Vos zegt: als wij militair of economisch geen stand houden, dan blijft er überhaupt van onze waarden en normen niets over. Terwijl we wel kans gezien hebben om, in ieder geval bínnen Europa, het werkingsgebied van die normen en waarden langzaamaan iets uit te breiden, bijvoorbeeld naar Midden- en Oost Europa. Het in stand houden daarvan is wellicht genoeg rechtvaardiging voor forse verdediging van de buitengrenzen. In de hoop dat op een dag misschien niet meer nodig is. Maar die winnende eindstand voor de zachte krachten laat waarschijnlijk nog lang op zich laten wachten.

Zie ook Gaat Europa Israël achterna? en Niet universeel, wel hartverwarmend.

Wil je commentaar geven of zien: klik op Zero sum en scrol naar beneden door.