vrijdag 27 december 2013

Volwassen worden


Dit wordt een moeilijk stukje. Want ik schrijft het naar aanleiding van een tragische gebeurtenis, namelijk het overlijden van een ALS-patiënt, waarover werd bericht in de krant. Een overlijden waarmee de betrokkenen zijn omgegaan op een manier waar ik alleen maar respect voor kan hebben.

Maar tegelijkertijd blijft het artikeltje dat recent berichtte over zijn leven en sterven me bezig houden. Met name trof mij een vorm van lichtzinnigheid die naar ik vrees vrij wijd verspreid is.

Zijn weduwe (40) vertelt dat de laatste jaren samen met haar man waardevol waren. “Het was een soort snelkookpan volwassen worden. We praatten intensief over het leven en wat je ervan verwacht”. Tot die tijd leidden ze een vrolijk leven met veel vrienden, hij als bankier, zij als consultant. Hij kon goed skieën, squashen en golven.

Ja, dacht ik, zo gaat dat dus. Met een beetje geluk blijf je je hele leven lang spelen. Ook deze mensen hadden gerust 65 kunnen worden of nog ouder zonder “intensief over het leven te praten”. Dit impliceert dat hele volksstammen hoogopgeleiden en beter gesitueerden zich spelend naar hun pensioen toe bewegen zonder ooit volwassen te worden.

Als je je dat realiseert wordt het iets begrijpelijker hoe het kan gebeuren dat kringen als die van Rijkman Groenink hun banken op speelse wijze naar de afgrond stuurden en de samenleving naar een crisis. Dat komt regelrecht voort uit een opvatting van het leven als één groot speelveld waarop je je vooral zoveel mogelijk moet uitleven en waarover je niet moeilijk gaat doen. Dat vind ik zorgelijk.

Het gaat mij nu niet om deze mensen van het krantenbericht. Want ik denk dat zij er iets bijzonders van gemaakt hebben. Het gaat mij wel om de lichtzinnigheid van een deel van de hoogopgeleide elite, die tegelijkertijd voor weldenkend wil doorgaan.

Want het is toch schokkend dat een dergelijke tragedie moet toeslaan om überhaupt tot volwassenheid te komen. Missen wij soms wat, in ons opvoedingssysteem?

Zie ook Crisis van hoog en laag

5 opmerkingen:

  1. Dag Naud,
    Mooi blog. Ben zelf ook eigenlijk een stuk wakkerder geworden na mijn hartinfarct. Misschien is het wel onontkoombaar dat je een dergelijke gebeurtenis nodig hebt om tot ernstiger leven te komen. Tegelijk zou ik ook een lans willen breken om zo lang mogelijk iets ‘speels’ erin te houden. Dat geeft namelijk meer beweeglijkheid, en houdt de gelijkhebberigheid op afstand.

    BeantwoordenVerwijderen
  2. Ja, dit is inderdaad een delicaat stukje. Maar Emmanuël Levinas komt er wel iets dichterbij mee met zijn kritiek op het autonome ik als centrale instantie.
    En daarom vind ik het ook een goed stukje.
    Doe zo verder, Naud !

    BeantwoordenVerwijderen
  3. Ik heb ook mijn vraagtekens bij de oppervlakkige fun-cultuur, om misschien wat andere redenen: de sociale druk op mensen om altijd positief en leuk te zijn, is uiteindelijk een bron van stress en narigheid. Onderdeel van de marktcultuur. Maar je kunt niet zeggen dat de economische crisis erdoor veroorzaakt wordt! Als twee dingen samen voorkomen - een onvolwassen cultuur en crisis - dan is het verleidelijk om een verband te zien. Zo werkt ons brein nu eenmaal. Maar ik geloof niet dat Rijkman Groeninks gedrag hiermee op een acceptabele manier wordt verklaard, laat staan de gehele crisis. Hier vliegt de column uit de bocht en komt gemoraliseer in de plaats van analyse.

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Beste Huibert,
      ik weet niet zeker of het hier om 'gemoraliseer in plaats van analyse' gaat.
      Binnen het kader van deze blog lees ik er geen zedenprekerij in, maar een appèl tot actieve verantwoordelijkheid voor de ander en het scheppen van geluk Dat is iets anders dan het omgaan met elkaar herleiden tot het (al dan niet ) navolgen van regels en normen .

      Verwijderen
  4. Ik heb ook mijn vraagtekens bij de oppervlakkige fun-cultuur, om misschien wat andere redenen: de sociale druk op mensen om altijd positief en leuk te zijn, is uiteindelijk een bron van stress en narigheid. Onderdeel van de marktcultuur. Maar je kunt niet zeggen dat de economische crisis erdoor veroorzaakt wordt! Als twee dingen samen voorkomen - een onvolwassen cultuur en crisis - dan is het verleidelijk om een verband te zien. Zo werkt ons brein nu eenmaal. Maar ik geloof niet dat Rijkman Groeninks gedrag hiermee op een acceptabele manier wordt verklaard, laat staan de gehele crisis. Hier vliegt de column uit de bocht en komt gemoraliseer in de plaats van analyse.

    BeantwoordenVerwijderen