Ter verdediging van het spektakel voert Klomp aan dat de verplaatsing van het lijdensverhaal van de kerk naar de cultuur past in een trend. Dat gebeurt immers in deze laat-moderne tijd voortdurend met allerlei vormen van immaterieel religieus erfgoed.
Heel ruimdenkend klinkt het dan: “De betekenis van de passie staat in de kerk relatief vast. Maar in onze cultuur bepalen mensen zélf wat dingen betekenen. Natuurlijk is dat lastig voor gelovigen die zichzelf zien als hoeders van de christelijke (of kerkelijke) traditie. Maar christenen hebben geen exclusieve rechten op het lijdensverhaal. In de laatmoderne cultuur heeft de ene interpretatie niet meer gezag dan de andere”.
Dit komt mij voor als een prettige vorm van laat-modern denken. Daarbij hoort niet meer de taal van hiërarchie en gelijk hebben, die vroeger heerste. In de plaats daarvan is er de taal van verschillende visies en meerdere interpretaties naast elkaar, dus van pluralisme.
Maar door het vervolg ging ik ineens twijfelen, namelijk doordat het ‘gelijk hebben’ alsnog opdook in de tekst. Klomp legt uit dat de commotie die ontstaat bij gelovigen op zichzelf niet verkeerd is, immers Jezus zelf veroorzaakte ook commotie. “Uit tal van Bijbelteksten blijkt dat vrome gelovigen werden bekritiseerd en de gevestigde religieuze orde het niet bij het recht eind bleek te hebben”.
Wat nu? Is er toch zoiets als ‘het rechte eind’? Dat hoéf je als lezer niet direct te concluderen, want de zin doet misschien niet meer dan louter het monopolie op gelijk-hebben van de gevestigde orde onderuit te halen. En dat is consequent laat-modern, want in een werkelijk pluralisme is er helemaal geen sprake meer van ‘het rechte eind’.
Maar dan blijkt dat er gewoon een nieuw ‘rechte eind’ is: “Het verhaal dat God mens werd (wie had dat ooit gedacht?) laat zien dat God in de cultuur vormen zoekt om zich aan mensen bekend te maken”. Het oude gelijk wordt door een nieuw gelijk vervangen.
Maar daar wil de laat-moderniteit toch juist van af? Of zijn de nieuwe vormen niet per se ter vervanging van de oudere?
Zie ook Aaibaar leed en Stereotypen
Posts
Beste Naud,
BeantwoordenVerwijderenmet "The Passion" krijg je dat een verhaal dat deel uitmaakt van een bepaalde geloofstraditie/geloofsruimte ineens in de publieke ruimte wordt gegooid als een massieve brok entertainment. Tja - dan krijg je wederom 'pakketjeswaarheid' hè...
Dat er binnen de eigen geloofsruimte een vorm van overeenstemming (recht eind) kan of moet zijn, kan ik enigszins begrijpen. Klomp, Trouw en The Passion zie ik in zo'n zelfde geloofsruimte. Het potsierlijke aan de zelfzekerheid die uitgaat van The Passion toont aan dat zij zich zelf van geen laatmoderniteit bewust zijn, denk ik. Waarmee ze op dat ogenblik meteen ook hun traditie tot een soort van kermisattractie of apenkooi in de zoo maken, die je even kan gaan gadeslaan ter ontspanning na een stressvolle week.
Rechtlijnigheid en laatmoderniteit, dat is als vloeibaar ijs of vierkante cirkels..
Ja, je hebt gelijk. Rechte eindjes binnen de eigen geloofsruimte, dat moet mogelijk zijn. Laat-moderniteit die alles doodrelativeert is ook niet wat ik wil.
Verwijderen