Intieme praktijken

Hoe ongepast is het om in deze tijden van bruut geweld, waaronder systematische verkrachtingen, een lans te breken voor intieme praktijken? Zeker als dat brute geweld ook nog eens gerechtvaardigd wordt als verdediging tegen het decadente karakter van intieme praktijken uit het verweekte Westen?

Dat vraag ik me af, mede naar aanleiding van het boek Intieme revoluties. Tegendraads in seks, liefde en zorg dat ik aan het lezen ben. Door dat boek ben ik geneigd om te antwoorden dat dat helemaal niet ongepast is. Omdat ik lees dat engagement met intieme praktijken zoals seks, liefde en zorg, geen wereldvreemde, naïeve bezigheid is die kansloos is tegenover de gegeven bruutheid van de maatschappelijke werkelijkheid en verhoudingen. 

Want, zegt het boek, die bruutheid zou weleens nauw verband kunnen houden met patriarchale manieren van denken over vrouw-man verhoudingen. Niet alleen in Rusland, maar ook bij ons. En in die manieren van denken blijkt verandering mogelijk te zijn, zo betogen de hoofdstukken in allerlei toonaarden. Via verschillende auteurs komt het revolutionaire potentieel van intieme intermenselijke praktijken aan de orde. In plaats van de private, intieme sfeer strak af te zonderen van de publiek-maatschappelijke sfeer draagt het boek de boodschap uit dat veranderingen die zich afspelen tussen twee of drie mensen hun doorwerking hebben op het maatschappelijke vlak. In termen van Habermas: de systeemwereld koloniseert misschien onze leefwereld, maar de leefwereld slaat terug.

Zo stelt het Voorwoord: “Wat er beweegt onder de lakens en in de huiskamers is nu eenmaal niet uitsluitend een kwestie van persoonlijke keuzes en voorkeuren. Dat onze intimiteit ook politiek is, maakt haar meteen ook tot een terrein waar alternatieven en verzet vorm kunnen krijgen”. De bedoeling van het boek is “de mogelijkheid van politiek verzet in de intieme sfeer verder onderzoeken”, namelijk via de vraag hoe we, door het doorbreken van normen op het vlak van seks en zorgrelaties, bredere sociale verandering in gang kunnen zetten.

Dat is eigenlijk precies wat ik ook hoop en vermoed (zie bijvoorbeeld Levinas en politiek) van de werking van het centrale thema van Levinas, de ontmoeting met de andere mens, die mij verandert. Ook dat werkt breder door dan alleen op de verhouding tussen mij en de ander: dat heeft maatschappelijke gevolgen. Is dat wishful thinking? Of keiharde zachtheid?

Wil je commentaar geven of zien: klik op Intieme praktijken en scrol naar beneden door.