vrijdag 25 augustus 2023

Zo democratisch ingesteld is de gemiddelde Israëliër niet


Het klopt niet helemaal, of misschien wel helemaal niet, wat ik schreef over een veronderstelde ‘democratische inborst’ van de gemiddelde Israëliër. In het blogbericht Wonderen opper ik dat de stichters van Israël in hun euforie een bovengemiddeld vertrouwen hadden in de inherent democratische gezindheid van de burgers van de nieuwe staat. “Die zouden, met hun achtergrond als egalitaristische kibboetsniks, vrij debatterende Talmoedstudenten en slachtoffers van  dictaturen, van zichzelf zo rechtsstatelijk aangelegd zijn dat de nieuw te vormen staat het zou kunnen stellen zonder de gebruikelijke waarborgen.”

Maar uit gesprekken in reactie op dat blogbericht begreep ik dat die democratische gezindheid, ook bij Ben-Goerion c.s., wel wat te wensen overliet. Iemand wees me bijvoorbeeld op een recent opgedoken rede uit 1949 van Ben-Goerion voor de Knesset commissie voor “Constitutie, Wetgeving en Rechtspraak”. Daarin pleit hij tegen het opstellen van een grondwet voor Israël. 

In het Nieuw Israëlietisch Weekblad wond columnist Hans Knoop er ook geen doekjes om. Over de machtige Arbeiderspartij uit die dagen vertelt hij: “Die partij werd bevolkt en geleid door van oorsprong Oost-Europese apparatsjiks met een rudimentaire opvatting van democratie. Niet Westminster stond voor die generatie model en evenmin stond Montesquieu met diens scheiding der machten hoog bij hen in aanzien. Ik durf de stelling aan dat links in die jaren een grotere greep op Israël had dan nu met rechts het geval is. Het democratische en liberale gehalte van de modale Israëlische functionaris hield bepaald niet over.”

Aan de andere kant: als niet een groot deel van de Israëlische bevolking het gevoel zou hebben dat democratie en rechtsstaat tot het DNA van hun land behoren, dan zouden de demonstraties tegen de plannen van de regering Netanjahoe nooit zo massaal kunnen zijn als ze zijn. In datzelfde NIW beschrijft Asjer Waterman zijn betrokkenheid bij die demonstraties. Hij voelt “trots op de mensen die zich wekelijks inzetten om Israël te redden van de ineenstrortende democratie. Trots misschien ook wel op het idee van een democratische en Joodse staat.”

Maar van een vanzelfsprekende democratische gezindheid van de Israëliër kun je dus beslist niet spreken. Het zal nog een gevecht worden om het land overeind te houden.

Zie ook Meerstemmigheid.

Wil je commentaar geven of zien: klik op Zo democratisch ingesteld is de gemiddelde Israëliër niet en scrol naar beneden door.

4 opmerkingen:

  1. Het is allemaal ongelofelijk treurig wat er nu gebeurt in Israël. Als het een echte ( mogelijk religieuze) dictatuur zou gaan worden ontstaat er een immens probleem voor de gematigde en seculiere Joden. Er is dan geen veilig thuisland meer. Des te belangrijker om ondanks de afkeergevoelens van de huidige regering achter Israël te blijven staan om de democratie nog een kans te geven en ha Aretz in leven te houden.

    BeantwoordenVerwijderen
  2. Vergeet ook niet dat de sefardische joden die vanaf de jaren ‘50 uit de Arabische landen kwamen, ook nog nooit eerder in een democratisch land geleefd hadden.
    Dat geldt ook voor de de Russische joden die in vanaf de jaren ‘70 zijn gekomen. Een groot deel van de aanhang van ‘King Bibi’ heeft een van beide achtergronden. De Russische joden hebben over het algemeen een afkeer van alles wat met socialisme te maken heeft.

    BeantwoordenVerwijderen
  3. Wat mij -op basis van dit en vorig blogbericht- niet duidelijk is : was er in 1948 al dan niet de intentie een grondwet te schrijven ? Toegegeven, op zich verandert dat niets aan onze kijk op de impasse momenteel. Misschien wel iets aan onze kijk op de wording ervan.

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Onderdeel van de Israëlische Onafhankelijkheidsverklaring is de volgende tekst: "Wij verklaren dat vanaf het moment van de beëindiging van het Britse Mandaat vanavond, de avond van de Sabbat, 15 mei 1948, tot de benoeming van de nieuwe verkozen autoriteiten in overeenstemming met de grondwet die niet later dan op 1 oktober 1948 zal worden aangenomen door de gekozen vertegenwoordigers van het volk, de Volksregering zal optreden als de tijdelijke machthebbers en het uitvoerende orgaan, de Volksraad, zal functioneren als tijdelijke regering van de Joodse staat genaamd Israël."
      Ik geloof dat ik ergens november noemde, maar dat moet dus oktober zijn. Groet, Naud

      Verwijderen