Huiskamergevoel

Toen ik begin jaren zeventig een beetje politiek bewust begon te worden hielp de Haagse berichtgeving me daar wel bij. Behalve dat het ging over ‘spreiding van macht, kennis en inkomen’ en een olieboycot, las ik in de krant ook over de grappen van Marcus Bakker en de vergaderstijl van Den Uijl.

Bovendien keek je direct de Tweede Kamer in via de uitzending van (delen van) kamerdebatten. Doordat je deelnemers aan de debatten live in hun eigen stijl zag reageren op elkaar, kreeg ik achter het televisietoestel een soort huiskamergevoel, alsof ik erbij was. De compacte, zo niet krappe behuizing in de oude vergaderzaal droeg aan die ervaring zeker bij.

Je kunt niet zeggen dat de vergaderzaal van de EU oogt als een huiskamer, maar niettemin begin ik daar ook langzamerhand mensen en interactiepatronen te herkennen. Guy Verhofstadt draagt daaraan bij met zijn optredens, Daniel Cohn-Bendit deed dat eerder al, maar ook foto’s uit de wandelgangen van ontmoetingen tussen politici, uitwisseling van indringende blikken tussen Merkel en Orban, Rutte en Cameron. Anekdotes in de media over het verloop van een vergadering of over Merkel die haar trek stilt met een puntzak Vlaamse frites doen bij mij langzamerhand wel een vertrouwdheid met de Europese scene ontstaan die in de buurt komt van het huiskamergevoel.

Ondertussen blijven de thema’s en belangen in Europa heftiger en dramatischer dan ze op de Nederlandse televisie ooit waren, zoals het bijna-faillissement van Griekenland en de toestroom van vluchtelingen uit oorlogsgebieden. De door politici ingenomen standpunten over die kwesties zijn in een aantal gevallen extreem tegengesteld, met daardoor een veel grotere polarisatie dan die in Nederland in de jaren zeventig.

Maar als we goed luisteren zijn al die stemmen, zelfs die van Orban, in onze eigen omgeving ook aan te treffen. Ze zijn dichterbij dan we denken, en dat kan ook bijna niet anders in een geglobaliseerde wereld.

Zie ook Er is tóch vooruitgang en Europa is mijn land